Ως κουκουνάρι είναι γνωστός ο βρώσιμος σπόρος των πευκοειδών και άλλων κωνοφόρων. Η οικογένεια των πευκοειδών περιλαμβάνει 90 περίπου είδη όμως περίπου 20 από αυτά παράγουν κατάλληλους για συγκομιδή σπόρους. Η κουκουναριά φθάνει συνήθως τα 15-20 μ. σε ύψος, έχει χαρακτηριστική ομπρελοειδή μορφή με κοντό κορμό και στρογγυλή επίπεδη κορυφή. Ο φλοιός είναι χοντρός, καστανοκόκκινος, βαθιά χαραγμένος από φαρδιές, κατακόρυφες πλάκες. Εχει ευλύγιστες βελόνες σε δέσμες των δύο, μήκους 10-20 εκατ.
Χρησιμοποιείται από τα αρχαία χρόνια ως εδώδιμος σπόρος και αφροδισιακό, ενώ συχνά προστίθεται σε σαλάτες και σε συνταγές της Μεσογειακής κουζίνας. Χαρακτηριστική είναι η χρήση του κουκουναριού ως βασικό συστατικό της Ιταλικής σάλτσας πέστο. Πολλές φορές καβουρδίζεται πριν προστεθεί στη συνταγή, όπως για παράδειγμα όταν χρησιμοποιείται ως ξηρός καρπός στον χαλβά σιμιγδαλιού.

Η αρχική καταγωγή της κουκουναριάς είναι η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Βόρεια Αφρική. Καλλιεργείται συστηματικά εδώ και 6.000 χρόνια για τους εδώδιμους σπόρους της, τους οποίους εμπορεύονταν οι άνθρωποι από τα αρχαία χρόνια. Αν και απαντάται αρκετά συχνά και στην ελληνική κουζίνα, οι ποσότητες που χρησιμοποιούνται συνήθως εισάγονται από την Τουρκία και την Ισπανία επειδή η καλλιέργεια της κουκουναριάς δεν έχει διαδοθεί στην Ελλάδα.
Το κουκουνάρι καταναλωνόταν ευρέως στην Ευρώπη και την Ασία, από την Παλαιολιθική κιόλας περίοδο. Οι αρχαίοι Ελληνες και οι Ρωμαίοι εκτιμούσαν την πλούσια θρεπτική αξία του και ίσως αυτός ήταν ο λόγος που το θεωρούσαν και σύμβολο ανδρισμού και γονιμότητας. Κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα, μάλιστα, συνήθιζαν να σερβίρουν ένα είδος μπισκότου με κουκουνάρι που είχε ως κύριο στόχο την ενίσχυση των ερωτικών επιδόσεων.
Ο κουκουναρόσπορος είναι πλούσιος σε πρωτεΐνες και ωμέγα 3 λιπαρά οξέα, που είναι ευεργετικά για το καρδιαγγειακό σύστημα. Ακόμη, είναι πλούσια πηγή βιταμινών, φυτικών ινών, φολικού οξέως, ασβεστίου, φωσφόρου και σιδήρου και μπορεί να λειτουργήσει και ως συμπλήρωμα διατροφής, χάρη στην υψηλή ενεργειακή του αξία. Σημειώνεται ότι 100 γραμ. κουκουναρόσπορου ισοδυναμούν με 570 θερμίδες.